อาการคันในผู้ป่วยโรคไต - อาการคันเกิดจากอะไร
อ่าน 347 ครั้ง 25/Jul/23
(2).jpg)
ผู้ป่วยโรคไตที่ประสบปัญหาอาการคัน มักเป็นผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง ซึ่งพบบ่อยถึง 90% ซึ่งอาการคันทำให้ผู้ป่วยรู้สึกไม่สบายตัว และเกิดผลกระทบทั้งด้านร่างกายและจิตใจ ทำให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยแย่ลง ซึ่งสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการคันนั้น มาจากผลกระทบของโรคไตและการรักษา
สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการคันในผู้ป่วยโรคไต
-
ต่อมเหงื่อลดลง และต่อมไขมันฝ่อ อันเนื่องมาจากโรคไตหรือการกินยาขับปัสสาวะ พบได้บ่อยถึง 60 – 90% ทำให้ไม่มีการขับเหงื่อ ความชุ่มชื้นบนผิวจึงลดลง ส่งผลให้ผู้ป่วยเกิดภาวะผิวแห้ง มีลักษณะเป็นขุย ระคายเคือง และเกิดอาการคันตามมานั่นเอง
-
ฟอสฟอรัสในเลือดสูง ซึ่งผู้ป่วยโรคไตไม่สามารถขับออกทางไตได้ ส่งผลให้ระดับแคลเซียมต่ำฮอร์โมนพาราไทรอยด์หลั่งออกมามากกว่าปกติ และเกิดการสะสมตัวของผลึกแคลเซียมและแมกนีเซียมบริเวณผิวหนัง จึงทำให้เกิดอาการคัน
-
การฟอกไต ทั้งการฟอกไตที่ไม่เพียงพอ หรือการฟอกไตบ่อยอย่างต่อเนื่อง ปัจจัยเหล่านี้ล้วนเกี่ยวข้องกับภาวะของเสียคั่งของผู้ป่วย ทำให้เกิดอาการคันตามมา นอกจากนี้ยังอาจเกิดมาจากการแพ้ไส้กรองล้างไตอีกด้วย
-
กลไกทางระบบภูมิคุ้มกัน เกิดภาวะอักเสบทั่วร่างกาย จากการเพิ่มขึ้นของเซลล์บางชนิด เม็ดเลือดขาว และเฟอร์ริดิน ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ทำให้เกิดภาวะคันทั่วร่างกาย
-
ระบบประสาทส่วนปลายทำงานผิดปกติ จึงทำให้เส้นประสาทที่มาเลี้ยงผิวหนังทำงานผิดปกติ นำไปสู่อาการคัน
แม้อาการคันในผู้ป่วยโรคไต จะดูเหมือนเป็นเพียงเรื่องปกติทั่วไป แต่แท้จริงแล้ว อาการคันเหล่านี้สร้างผลกระทบให้กับผู้ป่วยไตทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ ทำให้คุณภาพในการใช้ชีวิตของผู้ป่วยลดลง ซึ่งหากปล่อยไว้จะยิ่งส่งผลเสีย อาจทำให้อาการป่วยที่เป็นอยู่แย่ลงได้
- ไม่สบายตัว ทำให้หงุดหงิดและอารมณ์เสียง่าย
- นอนไม่หลับ หรือนอนหลับยาก เนื่องมาจากอาการคัน
- อาจเป็นแผลหรือแผลติดเชื้อ เพราะการเกาผิวหนัง
- ร่างกายพักผ่อนไม่เพียงพอ ในบางรายต้องตื่นขึ้นมาเกาในตอนกลางดึก
- มีอาการเพลีย เหนื่อยล้า
- มีอาการซึมเศร้า ส่งผลต่อสุขภาพจิต จนอาจนำไปสู่โรคซึมเศร้าได้
- เกิดปัญหาสุขภาพหรือโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ ตามมา จนทำให้อาการป่วยแย่ลง
อาการคันในผู้ป่วยโรคไต สร้างความรุนแรงและผลกระทบต่อร่างกายและจิตใจ ดังที่กล่าวไปข้างต้น ดังนั้น การบรรเทา รักษา และป้องกันอาการคันเหล่านี้ ไม่ให้ส่งผลต่อการใช้ชีวิตของผู้ป่วย จึงเป็นเรื่องสำคัญมาก ซึ่งสามารถปฏิบัติได้ ดังนี้
- หลีกเลี่ยงอาหารที่มีฟอสฟอรัสสูง เช่น นม ไข่แดง เนื้อสัตว์ อาหารสำเร็จรูป รวมทั้งหลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสจัดและเครื่องดื่มชา กาแฟ น้ำอัดลม และแอลกอฮอล์ด้วย
- ใส่เสื้อผ้าที่ไม่รัดแน่นและมีเนื้อผ้าโปร่งสบาย เช่น ผ้าคอนตอน ผ้าใยฝ้าย พยายามหลีกเลี่ยงการใส่เสื้อขนสัตว์ เพราะจะทำให้คันยิ่งกว่าเดิม
- พยายามไม่อาบน้ำร้อนและบ่อยเกินกว่าวันละ 1-2 ครั้ง หากต้องการทำความสะอาดร่างกายมากกว่า 2 ครั้ง อาจใช้เป็นวิธีการเช็ดตัวแทน
- เลือกใช้สบู่ที่ไม่ทำให้เกิดการระคายเคือง
- ตัดเล็บให้สั้นและสะอาดอยู่เสมอ
- หมั่นทาโลชั่น เพื่อเติมความชุ่มชื้นให้ผิวไม่แห้งกร้าน จะช่วยลดอาการคันลงได้
